-Μαύρος ο ήλιος σήμερα και η ξαστεριά μια χίμαιρα
– Μαύρος ο ήλιος σήμερα κι είναι βουβά τα σήμαντρα
– Κι έκλαψα τα θύματα σε σαράντα μνήματα
Γράφει ο Νίκος Γκάτσος.
Κύριε Πρόεδρε,
Μακαριότατε, Κυρία Πρόεδρε της Βουλής, Κύριε Πρέσβη της Ελλάδας, Αρχηγοί και Εκπρόσωποι Κομμάτων,
Τιμημένοι συγγενείς των ηρώων της αντίστασης, Ελληνίδες, Έλληνες,
Σαράντα εννιά χρόνια από τη μεγαλύτερη προδοσία στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, προσήλθαμε εδώ στον Ιερό Ναό Κωνσταντίνου και Ελένης για να τιμήσουμε του υπέροχους αγωνιστές της αντίστασης κατά του προδοτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974. Όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους για τη δημοκρατία και την ελευθερία.
Είμαστε εδώ, για να τιμήσουμε όσους όρθωσαν το ανάστημα τους απέναντι στη χούντα και την ΕΟΚΑ Β΄. Όλους όσους δεν συμβιβάστηκαν με τη δικτατορία, όσους δεν προσκύνησαν τους χουντικούς εγκάθετους, όσους προειδοποίησαν έγκαιρα κατά της αποσταθεροποίησης και της ανωμαλίας που στόχευε στη διάλυση του πολιτειακού και δημοκρατικού ιστού και την ανατροπή του εκλεγμένου Προέδρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Είμαστε εδώ για να μιλήσουμε στους ήρωες – αγωνιστές – μάρτυρες της αντίστασης με όση ειλικρίνεια μας επιτρέπουν οι συμβατικότητες και οι σκοπιμότητες, σ’ αυτούς που έφυγαν νωρίς, περιφέροντας με καρτερία και περηφάνια τα φανερά και αθέατα τραύματα μιας εποχής που ανακυκλώνεται από τότε τυραννικά, αναζητώντας τη λύτρωση και την κάθαρση αρχαίας τραγωδίας.
Σε όλους όσους οδηγήθηκαν σε ομαδικούς τάφους από τους αδίστακτους πραξικοπηματίες, χωρίς σεβασμό και χωρίς τέλεση κηδειών σύμφωνα με τα δόγματα και τους τύπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου.
Σαράντα εννιά χρόνια από τότε και οι σκηνές ολοζώντανες. Να θυμίζουν το ξεσηκωμό του λαού μας ενάντια στην προδοσία. Σαράντα εννιά χρόνια από τότε και θυμόμαστε την αντίσταση στο Προεδρικό, στην Αρχιεπισκοπή, στο Καϊμακλί, στο Εφεδρικό, στη Λεμεσό, τη Λάρνακα, την Πάφο σε ολόκληρη την Κύπρο.
49 χρόνια και θυμόμαστε τον Εθνάρχη Μακάριο να διαφεύγει κυνηγημένος στην Πάφο, να απευθύνει χαιρετισμό από τον εξώστη της Μητρόπολης και το ιστορικό του διάγγελμα από τον Ελεύθερο Ραδιοσταθμό της Πάφου.
Το πραξικόπημα της χούντας των Αθηνών και της ΕΟΚΑ Β΄ ενάντια στον Εθνάρχη Μακάριο ανοίγει την κερκόπορτα στον καραδοκούντα Αττίλα. Το ανοσιούργημα του πραξικοπήματος έφερε πίσω του ένα ακόμα μεγαλύτερο έγκλημα. Οι κερκόπορτες άνοιξαν από κάποιους ελληνόφωνους αλλά όχι ελληνόφρονες, για να περάσει ο τουρκικός Αττίλας.
Σαράντα εννιά χρόνια από τότε. Και οφείλουμε να θυμόμαστε τους Πόντιους Πιλάτους που ως επιτήδειοι ουδέτεροι επινόησαν τη θεωρία της βίας και της αντιβίας, που εξίσωσαν τη νομιμότητα με την παρανομία. Τη νόμιμη δημοκρατική Κυβέρνηση της χώρας με την τρομοκρατική οργάνωση της ΕΟΚΑ Β΄.
Σαράντα εννιά χρόνια από τότε. Και η εθνική λαϊκή ενότητα είναι απολύτως αναγκαία για την εθνική επιβίωση. Όμως η ενότητα δεν σημαίνει ιστορική αμνησία, παραχάραξη της αλήθειας και πλαστογράφηση των γεγονότων. Ποτέ στην ιστορία των λαών δεν θεμελιώθηκε η εθνική ενότητα και η επιτυχής μελλοντική πορεία στη βάση διαγραφής εθνικών εγκλημάτων, αλλά αντίθετα με τη συντήρηση αυθεντικής της ιστορικής μνήμης για να φωτίζει διδακτικά το παρόν και το μέλλον.
Και δεν μπορούμε να μη στηλιτεύσουμε ως εσαεί εθνικό όνειδος, το γεγονός ότι οι πρωταίτιοι της μεγαλύτερης προδοσίας στη νεότερη Ελληνική ιστορία παρέμειναν ατιμώρητοι.
49 χρόνια από το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη τουρκική εισβολή που βύθισαν στο πένθος και τα μαρτύρια το λαό μας. Χρόνια προσφυγιάς και βάναυσης παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών του λαού μας. Χρόνια δίσεκτα με ανεκπλήρωτα οράματα και με άλυτο το Κυπριακό. Με αποτυχία επανειλημμένων μεσολαβητικών προσπαθειών και άκαρπων διακοινοτικών συνομιλιών.
Αλλά και εξήντα τρία χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας. Το καθήκον μας σήμερα απέναντι στην ιστορία και τον πολιτισμό μας είναι η με κάθε κόπο και κάθε θυσία αποτροπή των κινδύνων για την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και για την εθνική και φυσική επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού. Θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να ξεγράψουμε δικαιώματα και να ξεχάσουμε δίκαια. Καμιά απειλή, καμιά δυσκολία και καμιά πίεση δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε λύση που δεν θα είναι λειτουργική και βιώσιμη και δεν θα αντέχει στη δοκιμασία του χρόνου. Ναι με σωφροσύνη. Ασφαλώς με υπευθυνότητα. Αλλά και με απόρριψη της υπέρτερης δύναμης του κατακτητή και με άρνηση υποχωρήσεων στις πιέσεις τρίτων που ανατρέπουν κάθε έννοια ηθικής και δικαιοσύνης.
49 χρόνια από τη φοβερή τραγωδία του 1974 εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε την απειλή ανακοπής της ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού στην Κύπρο.
Ο λαός μας επιδιώκει λύση. Το συντομότερο δυνατό. Αλλά λύση που δεν θα νομιμοποιεί τα κατοχικά δεδομένα αλλά θα τα καταργεί. Που δεν θα στηρίζεται σε καταστρατήγηση αλλά διασφάλιση των δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών. Που θα στηρίζεται στις αρχές της δημοκρατίας. Λύση χωρίς διαχωριστικά τείχη, ξένους στρατούς και φυλετικούς – ρατσιστικούς διαχωρισμούς. Με ενότητα κράτους, λαού, χώρου, θεσμών και οικονομίας. Με κατάργηση εγγυήσεων και κηδεμονευτικών βαρών.
Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τα τραγικά γεγονότα του 1974, η Τουρκία όχι μόνο παρέμεινε αδιάλλακτη αλλά με μια σειρά ενέργειες έχει κλιμακώσει την προκλητική της στάση. Η ανακήρυξη του ψευδοκράτους, η ένταση της μεταφοράς εποίκων από την Τουρκία με προφανή στόχο τη δημογραφική αλλοίωση των πληθυσμιακών δεδομένων της Κύπρου δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για τους τελικούς στόχους της Τουρκίας. Πρόσφατα και με τις ενέργειες για άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου κατά παραβίαση των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες. Σταθερός και μόνιμος στόχος της Τουρκίας είναι η νομιμοποίηση της κατοχής, η οριστική διχοτόμηση και η δημιουργία δύο ξεχωριστών κρατικών οντοτήτων, όπως πλέον ομολογούν απροκάλυπτα και η απόδοση λεγόμενης κυριαρχικής ισότητας.
Αναμένουμε και απαιτούμε από τους ευρωπαίους εταίρους μας επιβολή συγκεκριμένων πρακτικών μέτρων και κυρώσεων που θα υποχρεώνουν την Τουρκία σε συμμόρφωση προς το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Δεν είναι δυνατόν η Ε.Ε. να επιβάλλει ορθώς κυρώσεις στη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά να παραλείπει να το πράξει για την Τουρκία που αδικοπραγεί εναντίον της Κύπρου χώρας μέλους της Ε.Ε.
Η ανάγκη συνεπούς εθνικής στρατηγικής προβάλλει και πάλι ως αδήριτη αναγκαιότητα. Για να διασφαλίσουμε ενότητα δράσης πρέπει να επιμείνουμε σε βάση λύσης όπως αναφέρεται στο ομόφωνο ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του 2009 που προνοεί την ενότητα του χώρου, του κράτους, της οικονομίας, των θεσμών, των βασικών ελευθεριών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα απαλλάσσει από έποικους, κηδεμόνες και ξένη στρατιωτική παρουσία.
Σε κοινή πορεία και συντονισμό με την Ελλάδα να αξιοποιήσουμε την ευρωπαϊκή ιδιότητα της χώρας μας. Να απαιτήσουμε την πιο ενεργό ανάμιξη της Ε.Ε. στις προσπάθειες για λύση. Να απαιτήσουμε την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως αυτές αποφασίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ήδη από το 2005.
Κύριε Πρόεδρε,
Μακαριώτατε,
Από τα πανάρχαια βάθη της ιστορίας ακούγεται στους αιώνες το παράγγελμα που απορρίπτει την υποταγή, την αδράνεια και την παραίτηση, μπροστά στα τείχη που υψώνουν μπροστά μας οι κάθε λογής κήρυκες της ενσωμάτωσης και της ήττας: «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης». Έτσι μας δίδαξαν οι ήρωες και μάρτυρες που μνημονεύουμε σήμερα. Έτσι παραγγέλλει σε όλους τους δυνατούς τόνους το εθνικό μας χρέος, η πολιτιστική μας κληρονομιά, η ιστορική μας ρίζα, οι παραδόσεις και υποθήκες των αθανάτων ηρώων και αγωνιστών της κυπριακής δημοκρατίας και ελευθερίας.
Θλιβόμαστε σήμερα, γιατί μνημονεύουμε ήρωες και μάρτυρες της αντίστασης. Ξεχνούμε όμως ότι οι μεγάλοι νεκροί δεν φεύγουν. Παραμένουν ζώντες και μετά θάνατον στις καρδιές των ανθρώπων, για να εμπνέουν, να φρονηματίζουν και να καθοδηγούν. Το αμάχητο τεκμήριο της αθανασίας τους είναι ο ίδιος ο ένδοξος τους θάνατος. Όπως αποτυπώνεται στον «Επιτάφιο του Περικλέους»:
«Και όταν ευρέθησαν εις το μέσον του κινδύνου, κρίνοντες προτιμότερον ν’ αποθάνουν, παρά να σωθούν υποχωρούντες, απέφυγαν μεν το όνειδος της δειλίας, αντιμετώπισαν όμως ψυχή τε και σώματι τον κίνδυνον και συγχρόνως εις στιγμήν ωρισμένην υπό της ειμαρμένης μετήλλαξαν βίον, όχι τρέμοντες από φόβον, αλλά περιβαλλόμενοι από τον φωτοστέφανον της δόξης».
Και εμείς αδέλφια μας της αντίστασης, της δημοκρατίας και της ελευθερίας όρκο σας δίνουμε: Πως μέρα και νύκτα θα παλεύουμε ωσότου από τα σκοτάδια αναβλύσει φως. Φως άπλετο Ελευθερίας.
Και όπως ο μεγάλος ποιητής του Ελληνισμού Γιώργος Σεφέρης προφητεύει:
«… ο μαντατοφόρος τρέχει
Κι όσο μακρύς κι αν είναι ο δρόμος του, θα φέρει
σ’ αυτούς που γύρευαν ν’ αλυσοδέσουν τον Ελλήσποντο
το φοβερό μήνυμα της Σαλαμίνας.
Νήσος τις εστι».
Αθάνατοι ήρωες και μάρτυρες της αντίστασης,
Ολόκληρη η Κύπρος σας ευγνωμονεί και σας απευθύνει χαιρετισμό δόξας και τιμής.
Άξιοι, Άξιοι, Άξιοι της Δημοκρατίας και της Πατρίδας!