15 Ιουλίου 1974 – Αποφράδα μέρα για τον Κυπριακό Ελληνισμό. Η Στρατιωτική Χούντα των Αθηνών έδωσε εντολή για τη διενέργεια πραξικοπήματος για την ανατροπή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και της εκλελεγμένης Κυβέρνησής του.
Το πρωί της 15ης Ιουλίου 1974 και ώρα 0820, τεθωρακισμένα άρματα μάχης και επίλεκτες μονάδες της Εθνικής Φρουράς (κυρίως των Δυνάμεων Καταδρομέων) καθοδηγούμενες από χουντικούς Αξιωματικούς και άνδρες της ΕΟΚΑ Β΄ πραγματοποίησαν επίθεση στο Προεδρικό Μέγαρο, την Αρχιεπισκοπή, το Αρχηγείο Αστυνομίας, το στρατόπεδο του εφεδρικού σώματος, το Ραδιοφωνικό ΄Ιδρυμα Κύπρου, το κτήριο της ΣΥΤΑ και άλλα Στρατηγικά Σημεία στη Λευκωσία και σε άλλες πόλεις.
Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος κατόρθωσε να διαφύγει, μετέβη στη Μονή Κύκκου και απ’ εκεί στην Πάφο, όπου απεύθυνε διάγγελμα για Αντίσταση.
Κατά την αντίσταση στο πραξικόπημα έχασαν τη ζωή τους, (είτε έπεσαν σε μάχες, είτε δολοφονήθηκαν από τους πραξικοπηματίες), πολλοί νομιμόφρονες αστυνομικοί και άλλα μέλη των Σωμάτων Ασφαλείας, καθώς επίσης δημοκρατικοί πολίτες, ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις που σκοτώθηκαν ανύποπτοι πολίτες, ακόμη και μικρά παιδιά. Το σύνολο των θανόντων προ, κατά και μετά το πραξικόπημα ανέρχονται στους εξήντα επτά (67).
Οι ενέργειες για κατάλυση της Δημοκρατίας και τη φυσική εξόντωση του Μακαρίου από την ΕΟΚΑ Β΄ και τη Στρατιωτική Χούντα των Αθηνών άρχισαν από το 1972 με ανατινάξεις αστυνομικών σταθμών και άλλες εγκληματικές πράξεις.
Σε δύο μέρες επικράτησε το πραξικόπημα σ’ όλη την Κύπρο και μερικές εκατοντάδες αστυνομικοί και πολίτες κλείστηκαν στις Κεντρικές Φυλακές.
Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίστηκε από την εδώ Χούντα και την ΕΟΚΑ Β΄ ο Νικόλαος Σαμψών, ο οποίος σχημάτισε πραξικοπηματική κυβέρνηση.
Το άφρων προδοτικό πραξικόπημα άνοιξε τις κερκόπορτες για την εισβολή της Τουρκίας στις 20 Ιουλίου, με όλα τα συνεπακόλουθα της κατοχής του 37 % του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις χιλιάδες νεκρούς, αγνοούμενους, βιασμούς, την εκρίζωση 200 χιλιάδων προσφύγων από τα σπίτια τους και τόσα άλλα δεινά για τα οποία ο Κυπριακός Ελληνισμός υποφέρει μέχρι σήμερα.
Δυστυχώς οι ένοχοι του πραξικοπήματος παραμένουν ατιμώρητοι.
Ως Επιτροπή του Μητρώου Καταρτισμού και Τήρησης των Μαχητών της Αντίστασης καταδικάζουμε το άφρων πραξικόπημα και όσους συμμετείχαν σ’ αυτό.
Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα της μνήμης, της τιμής και της αγωνιστικότητας, ως Επιτροπή αποφασίσαμε να οργανώσουμε αυτή την εκδήλωση «Ημέρες Μνήμης και Τιμής της Αντίστασης και της Δημοκρατίας».
Τιμώντας τους δεκάδες Αγωνιστές που αντιστάθηκαν και θυσιάστηκαν στο βωμό της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας.
Αιωνία ας είναι η Μνήμη τους.
Κλείνοντας επιτρέψετε μου να ευχαριστήσω θερμά:
- Την ΄Εντιμη Υπουργό Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου για την παρουσία της και την εκφώνηση χαιρετισμού
- Τον κ. Κώστα Ναθαναήλ, καλλιτεχνικό Διευθυντή της εκδήλωσης.
- Το Μουσικό Σχήμα Σάββα Ιγνατίου και τους ερμηνευτές Αννίτα Κωνσταντίνου και Κώστα Ναναθαήλ.
- Την Πρόεδρο κ. ΄Αντρη Κανάρη, το Διοικητικό Συμβούλιο, τον μαέστρο κ. Ζαχαρία Ευαγγέλου και τα Μέλη της χορωδίας του Πολιτιστικού Συλλόγου « Ευαγόρας Παλληκαρίδης»
- Το Ραδιοφωνικό ΄Ιδρυμα Κύπρου, Χορηγό Επικοινωνίας της εκδήλωσης.
- Το Διοικητικό Συμβούλιο, την προπονήτρια κ. Ειρήνη Μιχαήλ και την ομάδα Αθλητριών του Σωματείου Ρυθμικής και Ενόργανης Γυμναστικής «Πενταδάκτυλος Κερύνειας»
- Τον εκπαιδευτικό κ. Στέλιο Οδυσσέως για την επιμέλεια των βίντεο και τις βιντεοπροβολές
- Τον κ. Ανδρέα Αλεξάνδρου για την ηχοληψία, τον φωτισμό και την τεχνική υποστήριξη
- Την κ. Μαρία Παχίτη, νομικό συγγραφέα για την παρουσίαση του προγράμματος
- Τον Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας για τη δωρεάν παραχώρηση της Αίθουσας και τη στήριξη της εκδήλωσής μας
- ΄Ολους όσους συνέβαλαν στην οργάνωση της εκδήλωσης.
- Τέλος εκφράζω τις θερμότερες μου ευχαριστίες σε όλες και όλους εσάς που μας τιμάτε με την παρουσία σας.
Αλέξης Χαραλάμπους
Πρόεδρος
Επιτροπής του Μητρώου Καταρτισμού και
Τήρησης του Μητρώου Μαχητών της Αντίστασης
14 Ιουλίου 2023